YARHİSAR Muhribi
|
İmalatçı
|
SA Chantiers et Ataliers de La Gironde, Bordeaux
|
|
|
|
|
Ağırlık
|
284 ton
|
|
Boy
|
58.2 m
|
|
En
|
6.3 m
|
|
Su Çekimi
|
3.17 m
|
|
Motor
|
2 x tri-cyl, 2 screw (imalatçı tarafından)
|
|
Motor Gücü
|
5900 hp
|
|
Hız
|
28 knot
|
|
Personel
|
91 (74 Türk ve 14 Alman) |
|
Silahlar
|
1x65 mm top, 6x47 mm top, 2x450 mm TT
|
| |
|
A)Sınıf Ve Teknik Bilgi= Samsun sınıfı muhrip. Bu sınıf, Fransız Mousquetan sınıfının bir kopyasıydı. 1914'te 1.Dünya Savaşı'nın başlamasından önce, alev çıkmasını önlemek için bacaların boyu uzatılmıştı. Ayrıca telsizi ollmayan 4 gemiye de arka bacanın ardında (güverte üzerinde) telsiz merkezi için bir kulübe eklenmişti. Yarhisar ve Taşoz'daki elektrik enerjisi bir buhar dinamosu ve transformatör üzerinden elde edilirken, diğer gemilerde ise benzinli bir jenerator kullanılıyordu. Kasım 1915'te baş ve kıç personel yaşam mahallerinde, köprüden işletilen elektrikli alarm çanları tesis edilmişti.
B)Batırılışı= 3 Aralık 1915 günü o sırada Haydarpaşa'da bulunan Yarhisar muhribi, Tuzla civarında bir denizaltının 2 defa görülmüş olduğuna dair 09:30'da alınmış bir telgraf üzerinde bahsedilen mevkiide karakol görevi yapmak için 09:50'de harekete geçmiştir.
Görülen denizaltı o sırada Marmara Denizinde bulunmakta olan İngiliz E-11 denizaltısıydı. Saatte 12 mil hızla ilerleyen Yarhisar, ilk önce KInalıada'nın 1 mil kadar batısından, güney istimaketine doğru seyretmiştir.
Yarhisar, 12:00-13:00 sularında ise baş omuzluk istimaketi'nin 150-200 m uzağında E-11 denizaltısının periskobunu tespit etmiştir. E-11 de Yarhisar'ı farketmiş ve saldırı pozisyonuna geçerek bir torpido fırlatmıştır.
Yarhisar, sancak alabanda yapmasına ve hızını arttırmasına rağmen mesafenin yakın olmasından dolayı torpidodan kaçamamış ve grandi direği yakınından isabet almıştır. Vurulur vurulmaz ikiye ayrılan Yarhisar, süratle batmıştır.Gemi batarken süvari Yzb. Hulusi Bey tarafından personele gemiyi terk etme verilmiştir. Bunun üzerine geminin hemen hemen yarısı sualtındayken personel suya atladı.
Batmakta olan Yarhisar'ın yakınında duran E-11'in personeli, denize atlayan Yarhisar personelinin kendilerine doğru yüzmeleri yönünde işaretler yapmıştır. 82 kişilik gemi personelinden 43'ü denizaltıya ulaşsa da, denizin dalgalı oluşundan ötürü 39 kişi ya boğulmuş ya da kaybolmuştur.
Bir süre denizaltının güvertesinde taşınan kurtulanlar, 3 mil uzakta rastlanan ve durdurulan bir çektirmeye aktarılmışlardır. E-11 daha sonra Katırlı istikametine giderken,kurtulanlar ise 18:30'da Heybeliada'ya vararak Bahriye Mektebine sığınmışlardır. Daha sonraki günlerde Bahriye Nezareti'nce batan gemide kalan şahsi eşyalarını tazmin etmek üzere üç zabite ikişer maaş ikramiye verilmişti.
KAYNAKLAR
1- tr.wikipedia.org/wiki/Yarhisar_(muhrip)
2- pl.wikipedia.org/wiki/Yarhisar_(1907)
3- DTA; FAB., D.No: 171-8
4- DTA; FAB., D.No: 171-9
5- BOA, MV., D.No: 199-165
6- 1.Dünya Savaşında Çanakkale Boğazı ve Marmara'da Denizaltı Muharebeleri (yüksek Lisans Tezi, Kemal Koç, 2012)
