Nağra
|
İmalatçı
|
|
|
Tipi
|
|
|
K.K.
|
1879 |
|
D.İ.
|
1879 |
|
Ağırlık
|
479 grt |
|
Boy
|
|
|
En
|
|
|
Su Çekimi
|
|
|
Motor
|
|
|
Motor Gücü
|
|
|
Hız
|
|
|
Personel
|
|
)Batırılışı= 23 Mayıs 1915 günü Bakırköy açıklarında Peleng-i Derya gambotunu torpilleyerek batırmış olan İngiliz denizaltısı E-11; ertesi gün de, o sırada Çanakkale'ye gitmekte olan Nağra nakliye gemisi ile karşılaştı. Gemide Amerikan Chicago Daily News gazetesi adına çalışan Raymond Gram Swing isimli bir gazeteci bulunuyordu.
O sırada güvertede Alman bir doktorla vakit geçiren Swing, bir anda su üzerine çıkan denizaltıyı görmüştü. Kısa bir süre sonra denizaltının güvertesine çıkan 4 kişiden birisi, ellerini megafon gibi kullanarak, ''kim var orada'' diye bağırdı.
Gazeteci, ''Ben Chicago Daily News'ten Raymond Swing'' diye yanıt verdi.
''Tanıştığımıza memnun oldum Mr.Swing. Öğrenmek istediğim geminin ismidir.'' '
''Nağra adlı Türk nakliye gemisi.''
Bu sırada geminin mürettebatı tahliye filikalarını indirmeye başlamıştı. Kafalarında fes gören E-11 komutanı Nasmith sordu.
''Bunlar asker mi?''
''Hayır, tayfadır.''
''Mr.Swing geminizi batıracağım.''
''Biz gemiden ayrılabilirmiyiz?''
''Gayet tabi, ama çabuk olun.''
Herkesi bir telaş almaya başlamış ve aceleden bazı filikalar yan yatarak su almıştı. Gemideki bazıları da suya atlamıştı. Neyse ki alabora olmayan filikalar sayesinde yan yatmış filikalardakiler ve suya atlamış olan toplanabilirken; Nasmith, Nağra'ya bir arama ekibi çıkarmaya karar verir.
E-11'den gemiye binen ekibin bulduğu ilk şey, büyük bir brandanın altında ön güverteye çapraz olarak bağlanmış 6 inçlik bir top namlusuydu. Ön ambarda 6 inçlik bir kaide ve birkaç 12 pdr kaide vardı. Kıç ambar 6 inçlik mermilerle doluydu ve bunların üstünde 50 adet büyük boy beyaz metal fişek kovanı, büyük 15 inçlik toplar için barut vardı. Hepsinin üzerinde 3 adet iç içe geçmiş daireden oluşan ve ''Krupps'' şirketine ait olan bir logo vardı.
Nağra'yı patlayıcılar ile batırmaya karar veren Nasmith, gemideki yolcuların cankurtaran sandallarıyla gemiyi terk etmelerine izin verirken, gemiye çıkartmış olduğu ekibe de patlayıcıyı geminin kıç ambarına yerleştirmeden önce kaptanın geride bırakmış olabileceği belgeleri almalarını emretti.
Geminin her yerini didik didik arayan ekip; sadece bu belgeleri bulmakla kalmamış, aynı zamanda olağanüstü bir ganimet koleksiyonu da bulmuştur - yumurtalar, tavuklar, patatesler, kutular dolusu tatlı su, tereyağı, giysiler, botlar, bir ilaç sandığı ve sigara kutuları.
Amerikalı gazeteci Swift ile konuşan Nasmith, ona patlayıcının yerleştirileceği ve gemide kalan diğer yolcularla beraber tahliye olması gerektiği konusunda uyarıda bulundu. Yolcular cankurtaran botlarına binmiş ve Nağra'dan ayrılırken, o sırada hala gemide bulunan denizaltı ekibi de geminin kıç ambarına yerleştirdikleri patlayıcıların süresini 4 dakika olarak ayarladıktan sonra alelacele E-11'e bindi ve gemiden uzaklaşarak beklemeye başladı.
Gerçekten de sadece 4 dakika içerisinde (saat 10:00'da), Nağra'nın kıç ambarına yerleştirilmiş olan patlayıcılar oldukça yüksek bir sesle patladı. Bunu takiben bir duman ve alev sütunu yükselmiş, geminin ambarlarında bulunan mermiler ile fişekler her yöne fırlamıştı. Daha sonra yana doğru yatan gemi; baş tarafını havaya doğru kaldırarak, bir kaç saniye içerisinde Marmara denizinin sularına gömüldü.
)Sonrası= Biga'nın batırılışı sonra 3.Kolordu Kumandan Vekili Mehmed Salim Efendi tarafından yapılan tahkikatta (ATASE, BDH.KL.:115, D.:882,F.:29-08) cephane ve mühimmat yüklü vapurların muhafaza edilmeden nasıl seyrettiklerine dikkat çekilmiştir. Nağra'nın batışı ile beraber kaybedilen kargo arasında 250 adet 1500 mm'lik top mermisi, 1x150 mm'lik top namlusu, 380 adet 87 mm'lik top mermisi ve 10000 adet 80 mm'lik top mermisi vardı.
KAYNAKLAR
1- 1.Dünya Savaşında Çanakkale Boğazı ve Marmara'da Denizaltı Muharebeleri (Yüksek Lisans Tezi, Kemal Koç, 2012)
2- Dardanelles Patrol (Peter Shankland & Anthony Hunter, 1967)
3- Gelibolu Korsanı (Serkan Ertem)
