SM UC-13
İmalatçı
|
A.G. Weser, Bremen (Yard 227) |
Sipariş
|
13 Kasım 1914 |
K.K.
|
28 Ocak 1915 |
D.İ.
|
11 Mayıs 1915 |
D.K.
|
15 Mayıs 1915 |
Ağırlık
|
168 ton (yüzeyde) 182 ton (sualtında) |
Boy
|
34 m |
En
|
3.15 m |
Su Çekimi
|
3.06 m |
Motor
|
1x6-cyl dizel (79 bhp) ve 1xelektrik (173 shp) |
Motor Gücü
|
|
Hız
|
6.49 knot (yüzey) 5.67 knot (sualtı)
|
Personel
|
14 |
Silahlar
|
1x8 mm MG, 6x100 cm MT (12xUC-120 mayını) |
A)Teknik Özellikler= Torpedo İnspectorate'e bağlı olan Dr.Wernet tarafından tasarlanan UC-I sınıfı denizaltı, aslında UB-I sınıfından esinlenilmiştir.Büyük ölçüde birbirine benzer olan tasarımlar arasındaki farklar ise şunlardı.
UB-I sınıfının aksine, UC-I sınıfı denizaltıların baş tarafında dikey olarak duran 6 adet mayın tüpü varken (tüp başına 2 tane olmak üzere toplamda 12 adet UC-120 tipi mayın taşınıyordu), UB-I sınıfı denizaltılarda da olan 8 mm'lik makineli tüfek UC-I tasarımında da mevcuttur. Ufak ve basit yapısı sayesinde oldukça hızlı bir biçimde inşa edilebilen bu denizaltıların mayın tüplerinde meydana gelebilen bir sorun, mayınların tüpten çıkarken normalinden erken olarak patlamasına sebep olabiliyordu. Maksimum 50 metre kadar bir derinliğie dalabilir.
B)Hizmet Hayatı= 23 Kasım 1914 günü siparişi verilen denizaltının inşasına 28 Ocak 1915 günü (A.G.Weser, Bremen , Kızak 227 tarafından) başlanmış ve 11 Mayıs 1915 günü tamamlanmıştır. 15 Mayıs 1915 günü donanmaya katılan denizaltı, Johannes Kirchner komutasına verilmiştir. Hizmet hayatı süresince 3 devriyeye çıkan UC-13, toplam ağırlıkları 387 ton olan 3 gemi batırmıştır.
O dönemde Pola'da bulunan UC-13, hazırlıkları tamamladıktan sonra 17 Ağustos 1915 günü buradan ayrılmış ve Ege Denizine doğru hareket etmiştir. UC-13 limandan ayrılmadan önce içerisine Çanakkale Cephesine takviye olarak 30 ton kadar askeri mühimmat ve erzak yüklenmiştir.
Kirchner komutasındaki UC-13, dokuz günlük zorlu bir yolculuğun ardından Bodrum'a ulaşmıştır. Çanakkale ve Marmara denizinde faaliyet göstermeyen UC-13, buradan da İstanbul'a gitmiştir.
UC-13, 4 Eylül 1915 tarihinde UB-14 denizaltısı ile beraber aynı gün Çanakkale Boğazından geçmiştir. Bu iki denizaltının Boğaz'dan geçmeden evvel düşman mayın ve engelleri üzerinde yapmış oldukları inceleme sonucunda Boğaz'dan çıkmanın tehlikeli olduğu anlaşılmış, bunun üzerine de UC ve UB tipi ufak denizaltıların Karadeniz'de kullanılmasına karar verilmiştir.
C)Batışı ve Sonrası= Ömrü çok fazla olmaya denizaltı, sonunu nihayet 29 Kasım 1915 günü Boğazın 89 km doğusunda (Melen Nehri yakınlarında) karaya oturmasıyla (kötü hava koşulları sebebiyle dead reckoning yöntemi ile seyehat ediliyordu) bulmuştur. Mürettebatı tarafından terk edilen denizaltı, havaya uçurulmuş ve personeli de yakınlarda bekleyen Türk gemileri tarafından alınmıştır.
Kasım 1915'te denizaltıda işe yarayabilecek her türlü eşyayı almak için bölgeye gönderilen Yozgat ve Taşköprü gambotlarının yolu , Kefken Adası (Kandıra) açıklarında bekleyen Rus muhripleri Derzky, Gniewnyj ve Biespokojnyj tarafından kesilmiş ve yaşanan kısa bir çatışmanın ardından batırılmışlardır.
D)Bulunuşu= 1960'lı yıllarda yerel dalgıçlar tarafından keşfedildiği zamana kadar tek parça halinde kalan UC-13, ilerleyen yıllarda kısmi olarak sökülmüştür. Kalıntılar, 1988 yılında Selçuk Kolay tarafından yeniden keşfedildiği zamana kadar deniz dibinde yatmıştır.
E)Durumu= Denizaltı, zamana ve 1960larda gerçekleştirilmiş olduğu tahmin edilen söküm faaliyetleri nedeniyle büyük ölçüde tahrip olmuş durumdadır.
KAYNAKLAR
1- Selçuk Kolay
2- 1.Dünya Savaşında Çanakkale Boğazı ve Marmara'da Denizaltı Muharebeleri (Yüksek Lisans Tezi, Kemal Koç, 2012)
3- en.wikipedia.org/wiki/SM_UC-13
4- uboat.net/wwi/boats/index.html?boat-UC+13
5- uboat.net/wwi/ships_hit/5298.html
6- uboat.net/wwi/ships_hit/6188.html
7- https://wrecksite.eu/wreck.aspx?131431