Sultaniye Yatı
İmalatçı
|
C.J. Mare & Co., Blackwall (Middlesex) |
Sipariş
|
1851 |
K.K.
|
23 Aralık 1852 |
D.İ.
|
Ocak 1853 |
Ağırlık
|
2909 grt |
Boy
|
119.2 m |
En
|
12.2 m |
Su Çekimi
|
4.8 m |
Motor
|
2xcyl. compound buhar (2x kanatlı çark) |
Motor Gücü
|
758 HP |
Hız
|
15 knot |
Silahlar
|
2x Hotchkiss revolver top |
A)Tasarım= Ahşap gövdeli yandan çarklı bir gemi olarak tasarlanan Sultaniye, kömürle çalışan bir kazan tarafından sağlanan buharla çalışan iki silindirli bir bileşik buhar motoruna bağlı çift kanatlı çark ile hareket ettiriliyordu. 300 metrik ton kömür taşıyabilen geminin maksimum 140 kişilik bir yolculuk kapasitesi vardı. Geminin altın yaldız çerçeveli ve kalın camlarla örtülmüş manzara resimleri yer alan padişah salonuna billur parmaklıklı bir merdiven ile iniliyordu.
B)İnşası ve Mısır Dönemi= 1851'de Mısır donanması tarafından sipariş edildi. 23 Aralık 1852 günü denize indirilen geminin testleri Ocak 1853 başlarında tamamlandıktan sonra, aynı ayın sonlarına doğru Mısır'a teslim edildi. 68 saat içerisinde Malta Adasından İskenderiye Limanına ulaşan Feyz-i Cİhat, bu sayede dönemin 80 saatlik yolculuk süresi rekorunu kırmıştı.
Mısır; 1861'de geminin modernize edilmesi için onu İngiltere'ye yolladı ve çalışmalar, ertesi yıl Liverpool'daki Forrester & co. tersanesinde tamamlandı. 31 Ekim 1862'de Mersey Nehrinde İngiliz guleti Grace Evans ile çarpışarak onu ağır yaralayan Feyz-i Cihat, daha sonra Mısır Askeri İşleri Bakanı İsmail Selim Paşa tarafından Osmanlı padişahı Abdülaziz'e hediye edildi.
C)Osmanlı Donanması= Osmanlı donanmasına katılan Feyz-i Cihat'ın adı, Sultaniye olarak değiştirildi. 1864'te arızalanınca inşa edildiği yere gönderilerek kazanları ve bacası değiştirildi. 1866-1879 Girit İsyanı sırasında Girit'e asker ve malzeme taşımak için kullanıldı.
21 Haziran 1867'de Cuma namazına Ortaköy Camii'nde kılan padişah Abdülaziz, Dolmabahçe Sarayı önünde bekleyen Sultaniye'ye bindi ve kimse tarafından beklenmeyen 47 günlük bir Avrupa seyehatine başladı. 29 Haziran'da Toulon'a ulaşan yat; Sultan Abdülaziz'in bu noktadan sona kalan yoluna trenle devam etme kararı üzerine limandan ayrıldı ve 7 Ağustos 1867'de İstanbul'a vardı.
D)93 Harbi= 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşısırasında Sultaniye, Batum'daki operasyonları destekleyen bir nakliye gemisi olarak görev yaptı. 12 Mayıs 1877 gecesi Batum limanında demirliyken, Rus destek gemisi XXXXXX'den indirilen ve limandaki deniz bariyerini geçen torpidobotlardan birisi olan Chesma'nın fırlattığı bir torpido, gemiye isabet etti ama patlamadığı için gemiye bir hasar vermedi.
Personelin alarm durumuna geçmesi üzerine Rus gemileri limanı terk etti. 31 Ocak 1878'de ateşkes sona erene kadar Batum'daki Osmanlı güçlerine destek vermeye devam eden Sultaniye, bir kaç ihtiyat ordusunun Dedeağaç üzerinden Gelibolu'ya taşınmasında kullanılan gemilerden birisi olarak savaştaki hizmetini tamamladı.
E)Hizmetten Çıkışı ve Batışı= 1905 yılında İzmir'e bağlanan ve aktik kullanımdan çıkan Sultaniye bir daha aktif hizmet görmedi. 1908 yılında söküm için satıldı. Fakat 3 yıl kadar bekleyen Sultaniye; Ekim 1911'de başlayan Trablusgarp Savaşı sırasında Osmanlı donanması tarafından, İzmir'deki garnizon komutanlığı liman girişinin İtalyan gemilerine kapamak için batırılacak gemilerden birisi olarak seçildi. Gemiye taşlar yüklendikten sonra 20 Nisan 1912 günü İzmir dışındaki liman girişinde, Sancakburnu kalesi açıklarında batırıldı
KAYNAKLAR
1- https://tr.wikipedia.org/wiki/Sultaniye_(yat)
2- Seyr-i Sefain Öncesi ve Sonrası (Eser Tutel)
3- İzmir Körfezi Batıkları (Uluç Hanhan)