A)Hizmet Hayatı= Deniz indikten sonra Cezayirli Gazi Hasan Paşa'nın komutasına verilmiştir.Hayatı boyunca Ege Denizinde görev yapmıştır. Suluca,Hydra,Güllük Körfezi çarpışmalarına katılan gemi, pek fazla bir hasar almadan sağ çıkmıştır.Osmanlı Donanmasına mensup Riyale Kalyonu'nun bir direği kırılınca diğer gemilerle beraber Çeşme Limanına girdi ve pürmeçe suretiyle demir atmışlardır (4 Temmuz 1770).

B)Batırılışı= Bu arada 5 Temmuz günü,Rus filosu da Sakız Adasının doğusunu döndü ve Çeşme Limanına doğru ilerledi.Çeşme açıklarına geldiklerinde Rus Filosuna mensup Svyatov Evstafii Plakida Kalyonu,Osmanlı amiral gemisi olan Burc-u Zafer'i tek sırada yok edebileceğini sanarak ilerledi.Cezayirli Hasan Paşa bu niyeti sezdi ve toplarını hazırlayarak bekledi.Rus gemisi yeteri kadar yaklaştığında açılan sancak alabanda ateşi,Evstafii'nin armalarıyla dümenini parçadı.

Kontrolü kaybedilen Rus gemisi sürüklendi ve Burc-u Zafer'e çarparak onun çapasını kırdı.Osmanlı Gemisinde bulunan persoenl ise ileri doğru atılarak Rus personelle savaşırken,Evstafii'nin alt güvertelerinde bulunan denizciler de ırgatı çalıştırarak,Burc-u Zaferden uzaklamayı denediler.Bir süre sonra 2 gemi ayrılmış,Burc-u Zafer personeli,Evstafii'nin üstünde kalmıştır.

Bu arada Rus kaptanı  Gregori Orlov,savaşı kaybedeceğini anladı ve cephaneliği patlatma emri vererek gemiyi terk etti.Kısa bir süre sonra Evstafii patlamış,yanında 900 Rus ve 570 civarında da Osmanlı denizcisini götürerek battı.Bu sırada da kendi üstünde bulunan Cezayirli Hasan Paşa da patlama etkisiyle denize düşmüş ve yaralanmıştır. Burc-u Zafer ise patlamanın etkisiyle Evstafii'den sıçrayan parçalar ndeniyle yanarak sürüklenmeye başlamış ve 400 m güneyde bulunan bir burunda,karaya oturarak batmıştı.

C)Durumu=Burc-u Zafer, Evstafii batığının yaklaşık 400 m. güneyinde, kıyıdan 40-90 metre açıktaki enkaz, 15–20 m derinde ve doğu-batı yönünde kumluk bir zemin üzerinde yatmaktadır. 300 metrekarelik bir alan kaplayan enkazın pruva (baş) bölümü olduğunu düşünülen kısım belli bir seviyeye kadar ayaktadır.

Tahtaların büyük bölümünde denizde yaşayan organizmalar tarafından oluşturulan delikler bulunmaktadır.Ayrıca bağlantı yerlerinde kullanılan metal aksam ve çivi izleri mevcuttur.Gemiye ait kalıntının her iki tarafında zeminde kaplama tahtaları yer almaktadır.Dışının genişlikleri 14 cm. ile 16 cm. arasında değişmektedir.Üst küpeşteye seviyesine yakın seviyedeki tahtaların eni 33 cm.dir.İçte bulunan postaların kalınlığı genellikle 15x15 cm.dir. 18 m.lerde ise yuvarlak taş gülleler görülür.

Küçük bir tepe oluşturan bu alanda yüzeyde çapları 30–40 cm. arasında değişen yaklaşık 40 kadar gülle tespit edilmiştir.Batığın bulunduğu yakın çevre posedonya (deniz çayırı) kaplı olup başka yüzeyde kalıntıya rastlanmamışır.Güllelerin bulunduğu alandaki küçük bir tepede olasılıkla gemiye ait malzeme bulunmaktadır.

KAYNAKLAR

1- 24.Araştırma Sonuçları Toplantısı (2. Cilt)

2- threedocks.org/index.php?display_type=Show_ship&id=26514

3- Çeşme, Navarin, Sinop Baskınları ve Sonuçları (Piri Reis Araştırma Merkezi, 2007)